خونریزی لثه یک مشکل بسیار مهم و شایع در سلامت دهان و دندان افراد جامعه است و می تواند ناشی از بیماری های لثه باشد. مطالعات علمی نشان داده است که وضعیت نامناسب سلامت دهان و دندان بر سایر اندام های بدن تأثیر منفی می گذارد.
به همین دلیل پوسیدگی دندانی و بیماری های دهان به ویژه خونریزی لثه باید هرچه سریعتر تحت درمان قرار گیرد. لثه ها به عنوان محافظ دهان و دندان شناخته می شوند. سلامت لثه برای داشتن دندان های سالم ضروری است، بنابراین توصیه می شود در مواردی که خونریزی لثه دارید، هرچه سریعتر به پزشک متخصص مراجعه کنید.
مشخصات و شکل لثه سالم
لثه سالم باید به رنگ صورتی کم رنگ باشد و از نظر ظاهری محکم به نظر برسد. لثه باید اطراف دندان را کاملا پوشش دهد و در قسمت ریشه دندان ها را احاطه کرده و خطوط آنها را دنبال می کند. بیماری های لثه مهم ترین علت خونریزی دندان هستند. به کمک مسواک زدن منظم و استفاده از نخ دندان، احتمال خونریزی دندان را کاهش می دهیم. در لثه سالم هیچ گونه احساس درد و خونریزی وجود ندارد.
دلیل خونریزی لثه ها
اگر دندان و لثه به طور منظم مسواک زده نشوند، پلاک باکتریایی روی آنها تجمع پیدا می کنند. این پلاک باکتریایی باعث التهاب و خونریزی لثه ها می شود. اولین و مهمترین نشانه بیماری لثه، خونریزی آن است. لثه سالم به هیچ عنوان نباید خونریزی کند. اگر هر از گاهی خونریزی لثه دارید، ممکن است به دلیل مشکلات ساده ای مانند موارد زیر باشد:
- مسواک زدن شما خیلی سفت است.
- اگر برای اولین بار از نخ دندان استفاده می کنید.
- از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنید.
- در دوران بارداری عفونت لثه دارید.
- پروتزی که استفاده می کنید با دهان شما سازگار نیست.
- در اطراف دندان شما جرم وجود دارد.
- ترمیم یا روکش دندان شما در زیر لثه قرار گرفته است.
- بیماری لثه و نسوج اطراف دندان دارید
خونریزی لثه علاوه بر اینکه می تواند نشان دهنده این باشد که مشکل لثه دارید، می تواند نشان دهنده بیماری های دیگری نیز باشد.
بیماری هایی که باعث خونریزی لثه می شوند؟
بیماری های متعددی وجود دارند که می توانند دلیل اصلی خونریزی لثه باشند. مهمترین بیماری التهاب لثه است که لثه ها، دندان ها و استخوان فک را تحت تاثیر قرار می دهد. التهاب لثه دلیل اصلی از دست دادن دندان در بزرگسالان، بیماری های لثه و استخوان فک است. بیماری لثه زمانی که در مراحل اولیه تشخیص داده شود به راحتی و با موفقیت به درمان پاسخ می دهد. بیماری های مرتبط با لثه عبارتند از:
التهاب لثه
ژنژیویت یا التهاب لثه اولین قدم در شروع و پیشرفت بیماری لثه است. التهاب لثه ممکن است همراه با خونریزی لثه هنگام مسواک زدن باشد. در صورت عدم درمان التهاب لثه، بیماری به پریودنتیت پیشرفت می کند و باعث آسیب به لثه و استخوان نگهدارنده دندان می شود.
پریودنتیت
در پریودنتیت ، به استخوان آلوئول نیز آسیب وارد می شود. یک پاکت پریودنتال بین دندان و لثه ظاهر می شود. باکتری ها در این پاکت به سرعت شروع به تجمع و رشد می کنند. به عنوان یک نشانه کلی، با پیشرفت بیماری پریودنتیت، دندان ها شروع به لقی می کنند و حتی ممکن است بیماری تا مرحله کشیدن دندان نیز ادامه پیدا کند.
در بیماری پریودنتیت، لثه ها به راحتی از دندان جدا می شوند. ترشحات التهابی بین دندان ها و لثه ها دیده می شود. در واقع بیمار متوجه می شود که دندان ها به مرور زمان از یکدیگر دور می شوند.
با این حال، بیماری پریودنتال گاهی اوقات می تواند بدون هیچ علامتی به مراحل پیشرفته خود برسد. به همین دلیل مراجعه به دندانپزشک در فواصل زمانی منظم، بسیار حائز اهمیت است.
دیابت و خونریزی لثه
خونریزی لثه می تواند یک علامت هشدار برای دیابت نوع 1 یا نوع 2 باشد. اگر دیابت دارید، دهان شما ممکن است نتواند با باکتری های دهان و دندان شما مبارزه کند، بنابراین احتمال ابتلا به عفونت هایی مانند بیماری لثه افزایش می یابد قند خون بالا، روند بهبودی را برای بدن دشوار می کند.
سرطان خون و خونریزی لثه
خونریزی لثه می تواند از علائم اصلی لوسمی باشد. پلاکت های خون به متوقف شدن خونریزی در بدن شما کمک می کند. اگر مبتلا به لوسمی باشید، تعداد پلاکت ها در بدن کمتر از مقدار استاندارد است. کاهش مقدار پلاکت توقف خونریزی در لثه را دشوار می‌کند.
ترومبوسیتوپنی و خونریزی دندان
اگر هنگام مسواک زدن لثه های شما خونریزی کرد و خونریزی متوقف نشد، این ممکن است نشانه ترومبوسیتوپنی باشد. اگر شما شما مبتلا به این بیماری هستید، ممکن است بدن شما پلاکت کافی برای تشکیل لخته خون نداشته باشد. این اختلال در سیستم ایمنی می تواند باعث خونریزی غیر قابل کنترل در قسمت های مختلف بدن شما از جمله لثه شود.
هموفیلی و بیماری VWD
اگر هنگام بریدن قسمت کوچکی از بدن خود یا در طول درمان های دندانپزشکی خونریزی شدید لثه را تجربه می کنید، ممکن است نشانه اختلالاتی مانند هموفیلی یا بیماری فون ویلبراند باشد. در این شرایط، خون شما لخته نمی شود و لثه های شما ممکن است خونریزی کنند.
کمبود کدام ویتامین می تواند عامل اصلی خونریزی لثه باشد؟
کمبود ویتامین های C و K می تواند باعث خونریزی لثه شود. خونریزی لثه می تواند ناشی از عدم مصرف غذای کافی یا سالم باشد. اگر خونریزی غیرمرتبط با مراقبت های دندانی را تجربه می کنید، از پزشک خود بخواهید مقدار ویتامین C و ویتامین K شما را بررسی کند. با افزودن مواد غذایی زیر در رژیم غذایی روزانه خود می توانید از خونریزی لثه جلوگیری کنید:
مواد غذایی غنی از ویتامین C :
- مرکبات و آب میوه های تازه
- کلم بروکلی
- توت فرنگی
- گوجه فرنگی
- سیب زمینی
- فلفل
مواد غذایی غنی از ویتامین K:
- شاهی
- کلم
- اسفناج
- کاهو
- سویا
- روغن زیتون
خونریزی لثه چگونه درمان می شود؟
جرمگیری دهان و لثه اولین قدم در درمان خونریزی لثه است. برای جرمگیری منظم دو بار در سال به دندانپزشک مراجعه کنید.
در صورت وجود بیماری لثه ممکن است دندانپزشک چند مرحله جرم گیری و حتی جراحی لثه را برای شما تجویز کند.
دندانپزشک به شما اطلاع می دهد که آیا در لثه های خود التهاب دارید یا خیر و نحوه صحیح مسواک زدن دندان ها را به شما آموزش می دهد. مسواک زدن و نخ دندان کشیدن صحیح می تواند پلاک را از لبه لثه شما پاک کند.
دندانپزشک شما ممکن است استفاده از دهانشویه ضد عفونی کننده را برای به حداقل رساندن پلاک در دهان شما توصیه کند. اگر لثه های شما خونریزی می کند، به خصوص هنگام مسواک زدن، می توانید از مسواک نرم تری استفاده کنید.
مسواک با سختی متوسط و سخت می توانند برای لثه های حساس شما بیش از حد ساینده باشد. همچنین ممکن است مسواک برقی گزینه بهتری برای شما باشد. سر مسواک برقی به نحوی طراحی شده است که به شما کمک می کند تا راحت تر از مسواک دستی لثه های خود را تمیز کنید.
در برخی موارد، دندان‌های شما ممکن است دلیل اصلی خونریزی لثه نباشند. اگر این مشکل را به طور منظم تجربه می کنید، ممکن است نیاز به معاینه فیزیکی و انجام آزمایش خون برای تعیین علت خونریزی داشته باشید.
داروهای گیاهی و طبیعی برای درمان خانگی خونریزی لثه
اگر بیش از چند روز مسواک نزنید، پلاک روی لثه‌های شما رسوب می کند و ماده‌ای به نام جرم( تارتار) ایجاد می‌کند. به مرور زمان، جرم دندان می تواند باعث پوسیدگی دندان و بیماری لثه شود.
بهترین روش برای حفظ سلامت دهان و دندان، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، مصرف دهانشویه آنتی باکتریال و مراجعه منظم به دندانپزشک است. استفاده از درمان خانگی خونریزی لثه ممکن است فوایدی به همراه داشته باشد، اما پس از چند روز مشکلات احتمالا تکرار خواهند شد.
دهانشویه آب نمک:
غرغره کردن و شستشوی دهان با آب نمک یکی از رایج ترین درمان های طبیعی برای جلوگیری از خونریزی لثه است. یک قاشق نمک را به یک لیوان آب گرم اضافه کنید و کاملا مخلوط کنید. حدود 1-2 دقیقه این محلول را غرغره کنید و دهان خود را بشویید. این کار را حداقل 3 تا 4 بار در روز به خصوص بعد از غذا تکرار کنید.
ترک سیگار:
مشکلات لثه بیشتر در افراد سیگاری دیده می شود. اگر مشکل خونریزی لثه دارید، حتماً سیگار را ترک کنید.
شیر:
محصولات لبنی حاوی کلسیم هستند، ماده ای مغذی که دندان های شما را تقویت می کنند. مطالعه ای در مجله پریودنتولوژی نشان داد افرادی که به طور مرتب لبنیات مانند شیر، پنیر و ماست مصرف می کنند کمتر دچار بیماری لثه می شوند.
چگونه از خونریزی لثه جلوگیری کنیم؟
اولین قدم برای جلوگیری از خونریزی لثه رعایت بهداشت دهان و دندان است. مراقبت منظم از دهان (مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و استفاده از دهانشویه) و مراجعه روتین به دندانپزشک از خونریزی لثه جلوگیری می کند.
آیا جرم دندان باعث خونریزی لثه می شود؟
هنگامی که جرم دندانی جرمگیری نمی شود، ممکن است به دلیل وجود میکروارگانیسم های موجود بر روی آن و فشارهای مکانیکی روی لثه، خونریزی لثه رخ دهد.
