آبسه چیست؟
آبسه یک نام کلی برای تجمع مایع التهابی در هر قسمت از بدن ما است. برای تشکیل آبسه باید میکروبهای مختلفی مانند باکتری و قارچ وجود داشته باشد. سعی میشود این میکروارگانیسمها توسط مکانیسمهای دفاعی بدن با محدود کردن آنها در یک قسمت از بدن از بین بروند. از آنجایی که گلبولهای سفید خون ما با میکروبها مبارزه میکنند، تجمع ملتهبی مایع در این قسمت از بدن وجود دارد. نام این آبسه بسته به اندام یا ناحیهای در بدن متفاوت است. روشهای درمانی متفاوتی باتوجه به محل و نوع آبسه دندان اعمال میشود.
آبسه دندان چیست؟
آبسه دندان نمونهای از کوچکترین آبسه بدن از نظر اندازه است که روی دندانها دیده میشود. آنها به دلایلی مانند پوسیدگی دندان و بیماریهای لثه در نتیجه نشستن میکروبها در ریشه دندان یا اطراف آن ایجاد میشوند. آبسههای دندان آبسههایی هستند که باعث تورم اطراف خود میشوند و در بیماران بهشدت دردناک هستند. این آبسهها به نام آبسه دندان یا آبسه لثه نیز شناخته میشوند. هنگامی که یک آبسه تشخیص داده شد، باید به طور مؤثر درمان شود. اولازهمه، درمان با آنتیبیوتیک مناسب برای محدودکردن آبسه آغاز میشود. سپس تخلیه آبسه توسط دندانپزشک ضروری است.
آبسه یک اصطلاح پزشکی است و به معنای تجمع چرک در ناحیهای از بدن است. بهعبارتدیگر، التهاب ناشی از هجوم باکتری در هر قسمت از بدن باعث مرگ سلولها میشود. ازآنجاییکه این سلولهای مرده و گلبولهای سفید آسیبدیده که با باکتریها مبارزه میکنند، نمیتوانند از بدن خارج شوند، در ناحیه خاصی تجمع میکنند و باعث تورم میشوند. اگر این تورم در لثه یا ریشه دندان ایجاد شود به آن آبسه دندان میگویند.
آبسه چگونه تشکیل می شود؟
آبسه دندان یک التهاب منطقهای کوچک اما جدی است که ریشه دندان و بافتهای اطراف آن را درگیر میکند و معمولاً همراه با تب و درد موضعی است که اگر درمان نشود به استئوتیت، پریوستیت، سلولیت یا استئومیلیت تبدیل میشود. زمانی که مزمن میشود به کیست رادیکولار تبدیل میشود یا با ایجاد فیستول مخاط دهان یا پوست صورت را سوراخ میکند و به محیط خارجی تخلیه میشود.
دلیل تشکیل آبسه دندان:
معمولاً در نتیجه پوسیدگی دندان، التهاب پالپ دندان شروع میشود. التهاب پالپ (پالپیت) به نوک ریشه دندان یعنی پریودونزیوم گسترش مییابد. در این فرایند دردناک، از لحظه انتشار التهاب به نوک ریشه، دندان به فشارهای عمودی حساس است. حتی کوچکترین تماس با دندان دردناک است.
برخی افراد پوسیدگی دندان را یک مشکل جدی برای سلامتی نمیدانند. اما اگر بهموقع و درست مداخله نشود، میتواند منجر به بیماری مشکلسازتر شود. ازآنجاییکه چرک در آبسه مایع است، به ضعیفترین نواحی زیر مخاط گسترش مییابد و با سوراخ کردن مخاط یا پوست از نقطهضعف به محیط خارجی باز میشود. این فیستولیزاسیون (فیستول، فیستول دادن) نامیده میشود.
آبسه دندان یک وضعیت قابل پیشگیری قبل از وقوع است. اما برای محافظت از بدن خود در برابر این بیماری، ابتدا باید بدانید که چه چیزی باعث آن میشود. شایعترین علت آبسه مصرف مکرر غذاها و نوشیدنیهای حاوی قند و کربوهیدرات است. پس از مصرف چنین غذاهایی، دهان برای رشد باکتریها مناسب میشود و این باکتریها با رفتن به عمق حفرهها و شکستگی دندانها باعث ایجاد آبسه میشوند.
از دیگر عواملی که باعث ایجاد آبسه در دندانها میشود، پوسیدگیهای دندانی درمان نشده، قسمتهای آسیبدیده مینای دندان، جمعشدن بقایای مواد غذایی روی دندانها و عدم توجه کافی به بهداشت دندان و بهطورکلی دهان و دندان است. هنگامی که مراقبت از دندانهای خود برایتان دشوار است، سعی کنید این را بهخاطر بسپارید: تخلیه آبسه فرایند بسیار پرزحمتتری است.
آبسه دندان اغلب زمانی ایجاد میشود که بافت نرم پالپ در کانال ریشه در اثر عفونت در داخل یا اطراف ریشه دندان ملتهب شود یا بمیرد.
4 نوع آبسه دندان:
آبسه پریودنتال:
آبسه پریودنتال در درجه اول بر روی پاکت لثه تأثیر میگذارد و ممکن است تا ساختار استخوان اطراف گسترش یابد. این نوع آبسه معمولاً در افرادی که از بیماری پریودنتال رنج میبرند، رخ میدهد، جایی که عمیق شدن پاکتهای لثه به دلیل تجمع پلاک باعث میشود باکتریها تکثیر شوند و آبسه تشکیل دهند.
علائم:
- درد ناگهانی و شدید در لثه
- تورم و قرمزی در لثههای اطراف ناحیه آسیب دیده
- ترشح احتمالی چرک از جیب لثه
- طعم بد دهان یا بوی بد دهان
درمان:
- درناژ: دندانپزشک یا پریودنتیست ممکن است آبسه را برای کاهش فشار و درد تخلیه کند.
- جرم گیری و صاف کردن ریشه: این شامل تمیز کردن عمیق زیر خط لثه برای حذف پلاک و جرم و کمک به بهبود لثه است.
- آنتیبیوتیکها: اگر عفونت شدید باشد یا خطر گسترش وجود داشته باشد، ممکن است تجویز شوند.
- مراقبتهای بعدی: برای نظارت بر بهبود و اطمینان از بازیابی سلامت پریودنتال، بازدیدهای بعدی منظم ضروری است.
آبسه پریآپیکال (آبسه پری اپیکال):
آبسه پریآپیکال در نوک ریشه دندان ایجاد میشود. معمولاً زمانی ایجاد میشود که عصب دندان به دلیل پوسیدگی عمیق، ضربه یا پرکردگیهای بزرگ که بر پالپ دندان تأثیر میگذارد، عفونی میشود.
علائم:
- دندان درد ضربان دار که میتواند به استخوان فک، گردن یا گوش گسترش یابد
- حساسیت به دمای سرد و گرم
- تورم و قرمزی در لثههای اطراف دندان آسیب دیده
- درد هنگام جویدن یا گاز گرفتن
درمان:
- درمان ریشه: این رایجترین درمان است که شامل برداشتن پالپ عفونی، تمیز کردن کانال ریشه و آب بندی آن برای جلوگیری از عفونت بیشتر است.
- آنتیبیوتیکها: اگرچه همیشه ضروری نیستند، اما اگر عفونت نشانههایی از گسترش را نشان داد، ممکن است تجویز شوند.
- کشیدن دندان: اگر دندان بیش از حد آسیب دیده باشد که نمیتوان با درمان ریشه دندان را نجات داد، ممکن است نیاز به کشیدن داشته باشد.
آبسه لثه (آبسه ژنژیوال):
آبسه لثه آبسهای است که به بافت لثه محدود میشود و دندانها یا رباط پریودنتال را تحت تأثیر قرار نمیدهد. معمولاً زمانی که اجسام خارجی مانند ذرات غذا یا باقی ماندههای دیگر در لثه فرو میروند ایجاد میشود.
علائم:
- تورم و قرمزی موضعی لثه
- دردی که ممکن است تیز و موضعی باشد
- ترشح احتمالی چرک هنگام فشار دادن
درمان:
- تمیز کردن حرفهای: درمان اولیه حذف جسم خارجی و تمیز کردن کامل ناحیه عفونی است.
- درناژ: در صورت وجود چرک، دندانپزشک ممکن است نیاز به تخلیه آبسه داشته باشد.
- آنتیبیوتیکها: اگر عفونت قابل توجهی وجود داشته باشد یا اگر بیمار دچار نقص ایمنی باشد، ممکن است تجویز شوند.
- مدیریت درد: مسکنهای بدون نسخه میتوانند به مدیریت ناراحتی کمک کنند.
آبسه پری کرونال:
آبسه پریکرونال در اطراف تاج یک دندان نیمه رویش یافته، معمولاً دندان عقل رخ میدهد. این نوع آبسه با پریکورونیت همراه است که التهاب بافت لثه اطراف تاج دندان نیمه رویش یافته است. این اغلب به دلیل عدم رعایت بهداشت در اطراف دندان نیمه رویش یافته است که ذرات غذا و باکتریها در آن قسمت گیر میکنند.
علائم:
- تورم و قرمزی اطراف دندان آسیب دیده
- بافت لثه دردناک و متورم در اطراف تاج دندان
- مشکل در باز کردن دهان یا بلع در صورت شدید بودن تورم
- بد مزه بودن دهان یا بوی بد ناشی از چرک
درمان:
- بهبود بهداشت دهان و دندان: تمیز کردن منظم و کامل، به ویژه اطراف دندان آسیب دیده، برای حذف زبالههای به دام افتاده.
- درناژ: ممکن است آبسه برای رفع تجمع چرک نیاز به تخلیه داشته باشد.
- آنتیبیوتیکها: ممکن است برای کنترل عفونت تجویز شوند، به خصوص اگر درگیری سیستمیک وجود داشته باشد.
- درمان جراحی: در برخی موارد، ممکن است در صورت بروز عفونتهای مکرر و یا اگر دندان روی دندانهای دیگر تأثیر میگذارد، نیاز به برداشتن اپرکولوم (فلپ لثه پوشاننده دندان) یا حتی کشیدن دندان باشد.
هر دو آبسه لثه و پری کرونال نیاز به توجه سریع دندانپزشک برای مدیریت عفونت و جلوگیری از عوارض بیشتر دارند. معاینات منظم دندانپزشکی و رعایت بهداشت دهان و دندان برای پیشگیری از این نوع آبسهها کلیدی است.
عوارض آبسه دندان
آبسه دندان اگر به موقع و به طور موثر درمان نشود میتواند به چندین عارضه جدی منجر شود:
1- گسترش عفونت: فوریترین خطر؛ گسترش عفونت به دندانهای مجاور، استخوان فک و بافتهای نرم است. اگر آبسه پاره شود، باکتریها میتوانند وارد جریان خون شوند که منجر به سپسیس میشود که پاسخی تهدیدکننده حیات به عفونت است.
2- از دست دادن دندان: عفونت میتواند آسیب قابل توجهی به دندان و استخوان اطراف وارد کند و اگر دندان را نتوان از طریق درمان ریشه (عصب کشی دندان) نجات داد، به طور بالقوه منجر به از دست دادن دندان میشود.
3- استئومیلیت: استئومیلیت یک عفونت در استخوان است که در مورد آبسه دندانی، میتواند استخوان فک را تحت تأثیر قرار دهد. استئومیلیت نیاز به درمان فوری برای جلوگیری از تحلیل استخوان بیشتر و گسترش عفونت دارد.
4- ترومبوز سینوسی حفرهای: ترومبوز سینوسی حفرهای عارضه نادر اما شدید شامل تشکیل لخته خون در سینوسهای غاری (ورید بزرگی در پایه جمجمه) است این امر میتواند زمانی رخ دهد که عفونت از وریدهای صورت پخش شود. علائم شامل سردرد شدید، تب و مشکلات بینایی است.
5- آنژین لودویگ: آنژین لودویگ یک نوع عفونت پوستی است که در کف دهان، زیر زبان رخ میدهد و میتواند به سرعت شدید شود سپس باعث تورم شود که ممکن است راههای هوایی را مسدود کند یا از بلع جلوگیری کند.
6- سلولیت صورت: سلولیت صورت یک التهاب منتشر بافت نرم است که میتواند باعث قرمزی، تورم و درد پوست شود. اغلب باعث میشود پوست در هنگام لمس گرم و حساس شود
علائم آبسه دندان چیست؟
قبل از مراجعه به دندانپزشک، میتوانید با مصرف آسپرین یا مسکن دیگری، درد آبسه را کاهش دهید. آسپرین را مستقیماً روی دندان یا بافت اطراف خود قرار ندهید. شستشوی دهان با آب گرم و نمک در هر ساعت میتواند تسکیندهنده باشد اما درمان نیست.
انواع روشهای تشخیص آبسه دندان
چندین تکنیک تشخیصی توسط متخصصان دندانپزشکی برای شناسایی و ارزیابی میزان آبسه دندان استفاده میشود:
معاینه بالینی: اولین مرحله معاینه کامل دهان، دندانها، لثهها و بافتهای اطراف است. دندانپزشکان به دنبال علائم تورم، قرمزی، درد و وجود چرک هستند.
اشعه ایکس دندان: اشعه ایکس به تعیین میزان عفونت کمک میکند و وجود آبسه در ریشه دندان یا در ساختارهای استخوانی اطراف آن را نشان میدهد. آنها همچنین میتوانند هرگونه تحلیل استخوان اطراف دندان را آشکار کنند.
سی تی اسکن: برای موارد پیچیدهتر، سی تی اسکن برای ارائه تصاویر دقیق از استخوان و بافتهای نرم اطراف عفونت ممکن است لازم باشد. این کار به ویژه در شناسایی گسترش عفونت مفید است.
تستهای پالپ الکتریکی: این آزمایشها به تعیین سلامت پالپ داخل دندان کمک میکند. و ممکن است نشان دهد که پالپ نکروزه (مرده) است که در دندانهای دارای آبسه پریآپیکال شایع است.
آسپیراسیون چرک: در برخی موارد، دندانپزشک ممکن است برای شناسایی باکتریهای عامل عفونت، چرک را از ناحیه متورم خارج کند.
تستهای حرارتی: اعمال گرما یا سرما بر روی دندان میتواند به تعیین حساسیت و حیات آن کمک کند. دندانهای غیر حیاتی (آنهایی که به تغییرات دما پاسخ نمیدهند) اغلب با آبسه همراه هستند.
شناخت عوارض و روشهای تشخیصی موجود برای آبسههای دندانی برای درمان مؤثر و پیشگیری از مشکلات شدیدتر سلامتی ضروری است. در صورت مشکوک شدن به آبسه دندان برای اطمینان از مدیریت و مراقبت مناسب، مشاوره فوری دندانپزشکی توصیه میشود.
آبسه در دندان کودکان و اطفال
آبسه دندان در کودکان به دلیل تأثیر بالقوه بر روی دندانهای در حال رشد و سلامت کلی آنها میتواند نگران کننده باشد.
علل: مشابه بزرگسالان است که در درجه اول به دلیل بهداشت نامناسب دندان، رژیم غذایی شیرین و پوسیدگی دندان است.
علائم: در کودکان ممکن است شامل درد، تب، تورم قابل مشاهده، تحریک پذیری و بی میلی به خوردن یا نوشیدن باشد.
بهترین درمان آبسه دندان در کودکان و اطفال:
- ارزیابی سریع دندان: ارزیابی زودهنگام توسط دندانپزشک اطفال برای مدیریت آبسه دندان در کودکان بسیار مهم است.
- آنتیبیوتیکها: ممکن است برای کمک به کنترل عفونت تجویز شوند عمل، به خصوص اگر تورم یا تب وجود داشته باشد.
- مدیریت درد: استفاده ایمن از مسکنهایی مانند استامینوفن (تیلنول) میتواند به کاهش درد کمک کند.
- روشهای دندانپزشکی: بسته به شدت و دندان آسیب دیده، درمانها ممکن است شامل کشیدن دندان یا پالپوتومی (برداشتن بخشی از پالپ) باشد، به خصوص اگر دندان شیری باشد.
آبسه دندان در بارداری
سلامت دندانها در دوران بارداری بسیار مهم است زیرا تغییرات هورمونی میتواند خطر ابتلا به بیماری پریودنتال و آبسه دندان را افزایش دهد.
بهترین روش درمان آبسه دندان در ماههای بارداری:
- سه ماهه اول: درمانهای دندانپزشکی غیر فوری معمولاً برای جلوگیری از هرگونه خطر در مراحل اولیه رشد به تعویق میافتد. با این حال، اقدامات اورژانسی با حداقل دارو انجام میشود.
- سه ماهه دوم: این دوره ایمنترین دوره برای انجام درمانهای دندانپزشکی ضروری است. در صورت نیاز میتوان آبسه دندان را با شدت بیشتری مدیریت کرد.
- سه ماهه سوم: درمان هنوز امکان پذیر است، اما راحتی ممکن است به دلیل افزایش سایز مادر مشکل باشد. دندانپزشک ممکن است درمان جزئی را برای مدیریت وضعیت تا پس از زایمان توصیه کند.
گزینههای درمانی ایمن در دوران بارداری:
- آنتیبیوتیکها: پنیسیلین، آموکسیسیلین و کلیندامایسین در دوران بارداری برای مدیریت عفونت بی خطر در نظر گرفته میشوند و معمولاً بر اساس مرحله بارداری تجویز میشوند.
- کنترل درد: استامینوفن برای کنترل درد توصیه میشود. از مصرف NSAIDها مانند ایبوپروفن و آسپرین به خصوص در سه ماهه سوم اجتناب میشود.
- اقدامات دندانپزشکی: اقداماتی مانند تخلیه آبسه یا درمان ریشه با احتیاط انجام میشود، از جمله استفاده از پیش بند سربی در طول عکسبرداری با اشعه ایکس.
- موارد احتیاط:
معاینات منظم دندانپزشکی در دوران بارداری برای جلوگیری از مشکلات دندانی توصیه میشود.
درمانهای دندانپزشکی همیشه باید با مراقبتهای دوران بارداری هماهنگ شود تا ایمنی مادر و کودک تضمین شود.
درک این ملاحظات ویژه برای مدیریت آبسه دندان در کودکان و زنان باردار به اطمینان از درمان ایمن و مؤثر کمک میکند و خطرات را به حداقل میرساند و در عین حال نیازهای فوری مراقبتهای دندانی را برطرف میکند.
آبسه دندان پس از درمان کانال ریشه
علل: اگر درمان به طور کامل تمام عفونت داخل کانال ریشه را از بین نبرد، یا اگر عفونت مجدداً به دندان وارد شود، ممکن است آبسه دندانی بعد از درمان کانال ریشه ایجاد شود.
گاهی اوقات، سیستمهای پیچیده کانال ریشه با شاخههای متعدد ممکن است باکتریهای باقیماندهای را در خود جای دهند که میتوانند منجر به عفونت مجدد شوند.
علائم:
- درد و تورم مداوم نشانههای رایجی هستند که نشان میدهند حتی پس از درمان کانال ریشه ممکن است آبسه ایجاد شود.
- افزایش حساسیت و ناراحتی هنگام گاز گرفتن یا اعمال فشار نیز ممکن است وجود داشته باشد.
درمان:
- درمان مجدد کانال ریشه: ممکن است نیاز به باز کردن مجدد دندان برای تمیز کردن کامل سیستم کانال باشد.
- آپیکوکتومی: اگر درمان مجدد امکان پذیر یا موفقیت آمیز نباشد، ممکن است اپیکوکتومی (برداشتن نوک ریشه و بافت عفونی اطراف آن) ضروری باشد.
- کشیدن دندان: در برخی موارد، اگر دندان را نتوان نجات داد، کشیدن دندان ممکن است آخرین راه حل باشد.
آبسه دندان روکش شده
علل: روکشها خود باعث ایجاد آبسه دندان نمیشوند. با این حال، اگر به خوبی چسبانده نشده باشد یا اگر بهداشت دهان و دندان ضعیف باشد پوسیدگی میتواند در لبههای روکش ایجاد شود اگر این پوسیدگی به عمق دندان زیر روکش کشیده شود میتواند منجر به آبسه شود.
یک روکش قدیمی ممکن است آسیب ببیند و به باکتری اجازه نفوذ دهد و دندان را آلوده کند.
علائم: مانند سایر آبسهها، علائم شامل درد، حساسیت به دما و تورم است. گاهی اوقات اگر آبسه شروع به تخلیه کند ممکن است طعم یا بوی بدی احساس شود.
درمان:
- برداشتن روکش و ارزیابی دندان: روکش دندان برای ارزیابی دندان زیرین و درمان هرگونه عفونت برداشته میشود.
- درمان کانال ریشه یا درمان مجدد: اگر قبلاً انجام نشده باشد، ممکن است درمان کانال ریشه یا عصب کشی لازم باشد. اگر دندان قبلاً درمان کانال ریشه شده باشد، ممکن است نیاز به درمان مجدد داشته باشد.
روکش جدید: هنگامی که عفونت برطرف شد و دندان ثابت شد، میتوان روکش جدیدی را نصب کرد.
آبسه دندان در محل دندان کشیده شده
علل: اگر بخشی از عفونت باقی مانده باشد یا اگر عفونت جدیدی وارد شود، ممکن است آبسه در حفره دندان کشیده شده ایجاد شود.
این امر به ویژه در کشیدنهای سخت که دندان یا استخوان اطراف آن به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار گرفته است، رایج است.
علائم: علائم پس از کشیدن معمولاً شامل ناراحتی در بهبودی طبیعی است، اما اگر آبسه ایجاد شود، درد معمولاً به جای بهبود در طول زمان تشدید میشود و علائمی نظیر تورم، قرمزی و احتمالاً ممکن است تخلیه چرک از سوکت رخ دهد.
درمان:
- تمیز کردن و دبریدمان سوکت: دندانپزشک سوکت را تمیز میکند تا هر گونه بافت عفونی یا نکروزه را از بین ببرد.
- دارو: ممکن است آنتیبیوتیکها برای کمک به مبارزه با عفونت، همراه با استراتژیهای مدیریت درد تجویز شوند.
- نظارت: بازدیدهای بعدی برای اطمینان از اینکه سوکت به درستی بهبود مییابد بسیار مهم است.
آبسه دندان عقل نهفته
علل: آبسه دندان عقل نهفته زمانی رخ میدهد که دندانها فضای کافی برای رویش یا رشد طبیعی نداشته باشند. آنها ممکن است در یک زاویه رشد کنند، تا حدی بیرون بیایند یا در زیر لثه و استخوان گیر افتاده باشند. این نهفتگی میتواند منجر به گیر کردن غذا و باکتری در اطراف دندان شود و باعث عفونت شود که ممکن است منجر به آبسه شود.
علائم:
- درد و تورم در ناحیه نزدیک دندان عقل آسیب دیده.
- لثههای قرمز، متورم یا دارای خونریزی.
- مشکل در باز کردن دهان یا بلعیدن.
درمان:
- آنتیبیوتیکها: برای کاهش عفونت و مدیریت علائم.
- برداشتن با جراحی: اغلب، درمان قطعی مشکلات مرتبط با دندان عقل نهفته، کشیدن است که شامل برداشتن دندان و هر بافت عفونی با جراحی است.
- مدیریت درد: اقدامات تسکین درد مناسب برای مدیریت درد تجویز میشود.
آبسه دندانی که ایمپلنت شده است:
علل: پری ایمپلنتیت مشابه بیماری پریودنتال است اما بر بافتهای اطراف ایمپلنت دندان تأثیر میگذارد. ممکن است به دلیل بهداشت نامناسب دهان، قرار دادن نامناسب ایمپلنت یا بارگذاری بیش از حد (فشار بیش از حد روی ایمپلنت) رخ دهد.
عفونت میتواند منجر به از دست دادن استخوان اطراف ایمپلنت و در صورت عدم کنترل، تشکیل آبسه شود.
علائم:
- تورم و قرمزی اطراف ایمپلنت.
- ترشح چرک از محل ایمپلنت.
- گاهی اوقات، لق شدن ایمپلنت.
درمان:
- Deep Cleaning: از ابزارهای ویژهای برای تمیز کردن سطح ایمپلنت بدون آسیب رساندن به آن استفاده میشود.
- آنتیبیوتیکها: ممکن است برای کنترل عفونت استفاده شود.
- جراحی اصلاحی: در موارد شدید، ممکن است جراحی برای تغییر شکل استخوان و برداشتن بافت عفونی مورد نیاز باشد.
- برداشتن ایمپلنت: اگر نتوان ایمپلنت را حفظ کرد، ممکن است نیاز به برداشتن آن باشد.
آبسه دندانی که درد ندارد:
علل: اگر آبسه به نواحی حساس فشار نیاورد یا مسیری برای تخلیه چرک ایجاد کرده باشد ممکن است بدون درد باشد. در برخی موارد، آسیب عصبی ناشی از عفونت یا عوامل دیگر ممکن است باعث کمبود درد شود.
علائم: فقدان درد به معنای عدم وجود عفونت نیست. علائم دیگر میتواند شامل تورم، طعم بد در صورت چرک قابل مشاهده باشد. برخی از افراد ممکن است فقط متوجه ناراحتی یا حساسیت خفیف شوند.
درمان:
- تشخیص: تشخیص بیماری حتی اگر بدون درد باشد، معمولاً با استفاده از اشعه ایکس دندان یا سایر تکنیکهای تصویربرداری ضروری است.
- آنتیبیوتیک: آنتیبیوتیک یک رویکرد استاندارد برای مدیریت عفونت است.
- درمان کانال ریشه یا کشیدن: بسته به وضعیت دندان و محل آبسه، ممکن است به درمانهای تهاجمیتری نیاز باشد.
در تمام این موارد، پیشگیری از طریق رعایت بهداشت دهان و دندان و ویزیت منظم دندانپزشکی برای جلوگیری از عوارض مرتبط با آبسه دندان بسیار مهم است. برای کسانی که ایمپلنت یا دندانهای نهفته دارند، ممکن است مراقبتهای ویژهای لازم باشد تا اطمینان حاصل شود که مناطقی که تمیز کردن آنها سختتر است، عاری از تجمع باکتری هستند.
جراحی در درمان آبسه
جراحی برای آبسه دندان معمولاً شامل تخلیه آبسه برای برداشتن چرک و عفونت است که به کاهش درد و کاهش گسترش عفونت کمک میکند. در موارد شدیدتر، روشهای جراحی ممکن است شامل برداشتن هرگونه ساختار دندان بیمار، انجام درمان کانال ریشه یا حتی کشیدن دندان باشد.
انواع روشهای جراحی:
- برش و تخلیه: یک برش کوچک در آبسه برای تخلیه چرک ایجاد میشود، و اغلب با شستشوی نمکی برای پاکسازی ناحیه انجام میشود.
- آپیکوکتومی: اگر درمان ریشه با شکست مواجه شود یا امکان پذیر نباشد، ممکن است اپیکوکتومی (برداشتن نوک ریشه و بافت عفونی اطراف آن) انجام شود.
- کشیدن دندان: گاهی اوقات، اگر دندان به شدت آسیب دیده یا عفونت شدید باشد، کشیدن دندان بهترین یا تنها گزینه است.
درمانهای فوری برای آبسه دندان
اقدامات کمکهای اولیه:
- کمپرس سرد: برای کاهش تورم و بی حس کردن درد، کمپرس سرد را در خارج از گونه قرار دهید.
- مسکنها: مسکنهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن میتوانند به مدیریت درد کمک کنند.
- فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید: آبسه دندان برای جلوگیری از عوارض نیاز به درمان حرفهای دارند.
مراقبت حرفهای:
- آنتیبیوتیکها: ممکن است برای کمک به کنترل عفونت تجویز شوند، به خصوص اگر تورم یا تب وجود داشته باشد.
- تخلیه اورژانسی: اگر آبسه شدید باشد، تخلیه فوری ممکن است توسط دندانپزشک یا جراح دهان انجام شود.
روشهای سنتی برای درمان آبسه دندان
- شستشو با آب نمک: استفاده از شستشوی آب نمک چندین بار در روز میتواند به ضدعفونیکردن دهان و کاهش درد کمک کند.
- سیر: سیر دارای خواص ضد باکتریایی طبیعی است. استفاده از سیر له شده در ناحیه آسیب دیده ممکن است باعث تسکین موقت شود.
- روغن میخک: روغن میخک به دلیل خاصیت ضد درد خود شناخته شده است و میتواند برای کمک به کاهش درد روی آبسه استفاده شود.
- با پراکسید هیدروژن و آب بشویید: سعی کنید یک قسمت از پراکسید هیدروژن را با یک قسمت آب مخلوط کنید و دهان خود را با آن بشویید.
-
استفاده از کمپرس سرد: اگر درد شما زیاد باشد، سعی کنید برای تسکین سریع، کمپرس سرد روی ناحیه آسیب دیده اعمال کنید.
- دمنوش بنوشید: چای شنبلیله به تخلیه آبسه لثه کمک می کند. به همین دلیل مصرف دو بار در روز به شما پیشنهاد می شود.
- احتیاط با روشهای سنتی
در حالی که این درمانها میتوانند تسکین موقتی ایجاد کنند، اما علت اصلی عفونت را برطرف نمیکنند. برای یافتن راه حلی پایدار، جستجوی مراقبتهای دندانپزشکی حرفهای ضروری است.
روشهای ترکیدن آبسه دندان
تلاش برای ترکاندن یا تخلیه آبسه دندان به تنهایی توصیه نمیشود، زیرا خطر شیوع عفونت یا ایجاد عوارض بیشتر وجود دارد. چنین روشهایی باید همیشه توسط یک متخصص دندانپزشکی در یک محیط کنترل شده و استریل انجام شود.
روشهای حرفهای برای تخلیه آبسه دندان
1- ارزیابی بالینی: ابتدا دندانپزشک یا جراح دهان، شدت آبسه را از طریق معاینه فیزیکی و احتمالاً با اشعه ایکس دندان برای تعیین میزان عفونت ارزیابی میکند.
2- بیحسی: بی حسی موضعی برای بی حس کردن ناحیه اطراف آبسه انجام میشود و اطمینان حاصل میشود که عمل بدون درد است.
3- برش و زهکشی: دندانپزشک یک برش کوچک در آبسه ایجاد میکند و اجازه میدهد تا چرک خارج شود. این بلافاصله فشار را کاهش میدهد و میتواند به طور قابل توجهی درد را کاهش دهد.
ممکن است از محلول نمکی استریل برای تمیزکردن محل و اطمینان از حذف تمام چرک استفاده شود.
4- تمیز کردن حفره آبسه: پس از تخلیه چرک، دندانپزشک حفرهای را که در آن آبسه ایجاد شده است تمیز میکند تا هر گونه باقیمانده یا مواد عفونی باقی مانده را از بین ببرد.
این کار ممکن است شامل استفاده از ابزارهای مخصوص دندانپزشکی برای کاوش حفره و اطمینان از تمیز کردن کامل آن باشد.
5- دارو: پس از درناژ، دندانپزشک ممکن است آنتیبیوتیکها را برای کمک به رفع عفونت باقی مانده تجویز کند، به خصوص اگر نگرانی در مورد گسترش عفونت وجود داشته باشد یا اگر بیمار دچار نقص ایمنی باشد.
همچنین ممکن است برای مدیریت ناراحتی پس از عمل، داروهای مسکن تجویز شود.
6- مراقبتهای بعدی: دندانپزشک برای نظارت بر روند بهبود و اطمینان از رفع کامل عفونت، قرار ملاقاتهای بعدی را تعیین میکند. اگر دندان به شدت پوسیده یا آسیب دیدگی زیاد باشد، ممکن است درمانهای اضافی مانند درمان کانال ریشه یا کشیدن دندان ضروری باشد.
7- توصیههای پیشگیرانه: پس از درمان، متخصصان دندانپزشکی در مورد چگونگی حفظ بهداشت دهان و دندان و جلوگیری از آبسههای آینده توصیههایی را ارائه میدهند. این شامل مسواک زدن منظم و نخ دندان کشیدن، استفاده از دهانشویههای ضدعفونیکننده و شرکت در معاینات معمول دندانپزشکی است.
با مدیریت حرفهای آبسه، خطر عوارض به حداقل میرسد و شانس بهبودی کامل به حداکثر میرسد. اگر مشکوک به آبسه دندانی هستید، به جای اقدام به خوددرمانی، فوراً با دندانپزشک تماس بگیرید.
اکیداً توصیه میشود که خودتان سعی نکنید آبسه دندان را پاره کنید. انجام این کار میتواند منجر به عفونت بیشتر شود، باکتریها را در جریان خون پخش کند و باعث مشکلات جدیتری برای سلامتی شود.
رویکرد حرفهای:
دندانپزشک معمولاً آبسه را در یک محیط کنترل شده و استریل تخلیه میکند تا خطر عوارض را به حداقل برساند. این اغلب تحت بیحسی موضعی انجام میشود تا اطمینان حاصل شود که فرآیند بدون درد است.
به طور خلاصه، در حالی که برخی از درمانهای فوری و سنتی میتوانند به طور موقت علائم آبسه دندان را تسکین دهند، مراقبتهای دندانپزشکی حرفهای برای مدیریت صحیح و جلوگیری از عوارض جدی بسیار مهم است. برای هر گونه مسائل مربوط به آبسه دندان همیشه با دندانپزشک یا جراح دهان مشورت کنید.
پیشگیری از آبسه دندان
پیشگیری از آبسه دندان شامل ترکیبی از اقدامات بهداشتی خوب دهان و معاینات منظم دندانپزشکی است. در اینجا چند استراتژی کلیدی وجود دارد:
1- مسواک زدن منظم و نخ دندان کشیدن: حداقل دو بار در روز مسواک بزنید و روزانه نخ دندان بکشید تا پلاک و ذرات غذا که میتواند منجر به پوسیدگی دندان و بیماری لثه شود، از بین برود.
2- از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید: فلوراید به تقویت مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی کمک میکند.
یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید: تنقلات و نوشیدنیهای شیرین را محدود کنید زیرا شکر به پوسیدگی دندان کمک میکند. خوردن یک رژیم غذایی غنی از ویتامینها و مواد معدنی میتواند به حفظ دندانها و لثههای قوی کمک کند.
اجتناب از سیگار کشیدن: سیگار خطر ابتلا به بیماری لثه را افزایش میدهد که میتواند منجر به آبسه شود.
معاینات منظم دندانپزشکی: به طور منظم برای تمیز کردن و معاینه به دندانپزشک خود مراجعه کنید. دندانپزشک میتواند علائم اولیه پوسیدگی دندان و بیماری لثه را قبل از اینکه منجر به مشکلات جدیتری مانند آبسه شود، تشخیص دهد.
از محافظهای دهان استفاده کنید: اگر در ورزش شرکت میکنید، استفاده از محافظ دهان میتواند به جلوگیری از آسیب به دندانها و لثهها کمک کند.
درمان خشکی دهان: اگر از خشکی دهان رنج میبرید، به دنبال درمان باشید زیرا میتواند خطر پوسیدگی دندان را افزایش دهد. دندانپزشک شما میتواند محصولات خاصی را برای مرطوب کردن دهان شما توصیه کند.
بهترین دکتر برای آبسه دندان کیست؟
هنگامی که صحبت از درمان آبسه دندان میشود، بهترین متخصصی که باید با آن مشورت کرد، دندانپزشک یا متخصص ریشه دندان است. در اینجا نحوه پیدا کردن حرفهای مناسب آمده است:
دندانپزشک عمومی: با دندانپزشک عمومی شروع کنید. آنها در تشخیص و درمان آبسه دندان مهارت دارند و میتوانند درمان کانال ریشه، کشیدن را انجام دهند در صورت نیاز آنتیبیوتیک تجویز کنند.
اندودنتیست: برای موارد پیچیدهتر، به ویژه مواردی که قسمتهای داخلی دندانها را درگیر میکنند، یک متخصص ریشه ایده آل است. اندودنتیستها در درمان بیماریهای پالپ و اعصاب دندان تخصص دارند و در درمان ریشه دندان متخصص هستند.
جراح دهان: اگر آبسه نیاز به مداخله جراحی داشته باشد یا اگر با عوامل دیگری مانند دندانهای نهفته پیچیده شده باشد، ممکن است جراح دهان و دندان لازم باشد.
با پیروی از این اقدامات پیشگیرانه و دانستن محل یافتن مراقبتهای دندانپزشکی تخصصی، میتوانید به طور موثر خطر آبسه دندان را مدیریت کنید و در صورت بروز آنها از درمان سریع و موثر اطمینان حاصل کنید.
سوالات متداول آبسه دندان
بله، آبسه دندان نوعی عفونت دندان است که با تجمع چرک به دلیل تهاجم باکتری به پالپ دندان یا بافتهای اطراف لثه مشخص میشود.
به طور معمول، آنتیبیوتیکها برای مبارزه با عفونت تجویز میشوند و مسکنها (مانند ایبوپروفن یا استامینوفن) برای مدیریت درد توصیه میشوند. همیشه از تجویز دندانپزشک برای این داروها پیروی کنید.
بله، آبسه دندان اغلب به دلیل فشار چرک انباشته شده و التهاب بافتهای اطراف باعث درد قابل توجهی میشود.
آبسه پریودنتال، یکی از انواع آبسه دندان، به طور خاص در لثهها رخ میدهد و به طور مستقیم با عفونت یا بیماری لثه مرتبط است.
بله، آبسه دندان میتواند باعث تورم صورت شود، به خصوص اگر عفونت از ریشه دندان به سمت بافتهای صورت گسترش یابد.
درمان ارتودنسی به خودی خود باعث آبسه دندان نمیشود. با این حال، مراقبت و بهداشت نامناسب در طول درمان میتواند خطر عفونت منجر به آبسه را افزایش دهد.
بله، میتواند خطرناک باشد. در صورت عدم درمان، عفونت میتواند به سایر قسمتهای بدن سرایت کند و منجر به عوارض شدید سلامتی شود.
بله، مراجعه به دندانپزشک برای تشخیص و درمان مناسب برای جلوگیری از بدتر شدن عفونت بسیار مهم است.
آبسه دندان مکرر ممکن است به دلیل بهداشت نامناسب دندان، استعدادهای ژنتیکی، یا مسائل حل نشده دندانی باشد که به باکتریها اجازه میدهد باقی بمانند.
بله، اگر عفونت گسترش یابد یا تورم قابل توجهی وجود داشته باشد، میتواند منجر به ناراحتی و گلودرد شود.
بله، تلاش برای ترکیدن آبسه به تنهایی میتواند عفونت را گسترش دهد و شرایط را پیچیده کند. این کار فقط باید توسط یک متخصص در یک محیط کنترل شده انجام شود.
آبسه نشان دهنده عفونت فعال است و نیاز به درمان دارد. تأخیر در مراقبت از دندان میتواند منجر به عوارض شدید شود.
کیست دندان یک کیسه پر از مایع است که ممکن است در اطراف ریشه دندان مرده یا فرورفته ایجاد شود، اغلب خوشخیم و کمتر از آبسه که یک عفونت فعال است که نیاز به درمان فوری دارد.
بله، آبسه میتواند باعث از دست دادن استخوان اطراف دندان شود که ممکن است منجر به تحرک یا لق شدن دندان شود.
بله، درمان آبسه دندان اغلب یک اورژانس برای جلوگیری از گسترش عفونت و کاهش درد شدید در نظر گرفته میشود.
بله، در صورتی که دندان قابل نجات نباشد یا عفونت شدید باشد، کشیدن دندان ممکن است و گاهی ضروری است.
در صورت وجود درد شدید، تورم صورت، تب یا علائم عفونت در حال گسترش که خطرات جدی برای سلامتی دارند، درمان فوری لازم است.