مشاهده افرادی با فک عقب‌رفته در جامعه کاملا معمول است، اما شاید این عقب رفتگی فک تاثیر بسیار زیادی بر روی روند زندگی افرادی که از آن رنج می‌برند داشته باشد، در این مقاله تمام عواقب این بیماری و همچنین بهترین روش‌های درمانی برای رفع این مشکل را بررسی می‌کنیم.
رتروگناتیسم فک پایین یا عقب رفتگی فک چیست؟
رتروگناتیسم زمانی اتفاق می افتد که فک پایین از فک بالاعقب تر باشد. لزوماً رتروگناتیسم به این معنی نیست که فک پایین کوچک است، فقط به این معناست که وقتی صورت از نیمرخ مشاهده می شود، فرورفته به نظر می رسد.
رتروگناتیسم اغلب به عنوان “اوربایت” شناخته می شود. عقب رفتگی فک یک ویژگی غیرعادی و غیر جذاب در ناحیه صورت در نظر گرفته نمی شود و به طور کلی با بقیه قسمت های صورت متناسب است. این مشکل به طور کلی تناسب شکل صورت را به هم می زند.
علائم رتروگناتیسم
زمانی که استخوان فک به طور غیرطبیعی کوچک و نامتناسب با صورت باشد، گفته می‌شود که فرد مبتلا به میکروگناتیا است. وضعیتی که می‌تواند باعث نگرانی‌های جدی برای سلامتی از جمله مشکل در تنفس و تغذیه شود. رتروگناتیسم فک پایین یا عقب رفتگی فک ، یک ناهنجاری استخوان صورت است که در آن فک بالایی، جلوتر از فک پایین قرار دارد، زیرا استخوان فک پایین به درستی رشد نکرده است.
در عقب رفتگی فک متوسط یا شدید چانه، می‌توان مشاهده کرد که که دندان‌های قوس بالایی روی دندان‌های قوس پایینی را کاملاً می‌پوشاند و باعث ایجاد مشکل در دیکشن، بلع یا گاز گرفتن و زیبایی می‌شود.
در بیشتر موارد، علت اصلی عقب‌رفتگی فک، وراثت ژنتیکی است و به دلیل رشد ناکافی فک پایین، افزایش رشد فک بالا یا ترکیبی از این دو اتفاق می افتد. در طول مرحله تشخیص، دانستن سابقه دندانپزشکی خانواده بیمار مهم است تا ببینیم آیا ژنتیک عامل محرک است یا خیر.
عقب‌رفتن فک همچنین می‌تواند ناشی از عادت‌هایی باشد که در دوران کودکی به دست آمده است، مانند مکیدن انگشت در دوران نوزادی، تنفس دهانی مزمن، آلرژی، عملکرد ضعیف تنفسی یا بلع غیر معمول.
عواقب رتروگناتیسم فک پایین
عواقب رتروگناتیک فک پایین برای هربیمارمتفاوت است، اما شایع ترین مشکل عقب رفتگی فک، تغییر در زیبایی شناسی صورت است. عقب رفتگی فک را می توان به عنوان علائم ظاهری رتروگناتیسم معرفی کرد.
تاثیرزیبایی‌شناختی عقب رفتگی فک، زندگی روزمره بیمار را تحت تاثیر قرار نمی دهد، اما مهم ترین مشکلاتی که ممکن است افراد دارای رتروگناتیزم از آن رنج ببرند شامل موارد زیر می شود:
- آپنه خواب به دلیل انسداد راه تنفس
- مشکلات گفتاری
- مشکلات بلع که ممکن است باعث دیسفاژی شود
- اختلال مفصل گیجگاهی فکی
- دندان قروچه
- مشکلات دندان، مانند شلوغی، دیاستما، نیش بالا یا سایش ناهموار روی دندان ها
- ارتباط ضعیف بین فک و اوربایت
عقب رفتگی فک و اوربایت دو مفهومی هستند که اغلب به جای یکدیگر مورد استفاده قرار می گیرند، اما مهم است که تفاوت بین این دو را مشخص کنیم، زیرا اگرچه این بیماری ها به هم مرتبط هستند، اما بیماری یکسانی نیستند.
تفاوت بین عقب رفتگی فک و اوربایت عمدتاً در منشا آن نهفته است: عقب رفتگی فک از استخوان‌های بیمار سرچشمه می‌گیرد، در حالی که اوربایت منشی دندانی دارد. بنابراین، رابطه بین این دو رابطه علت و معلولی است. اوربیت معمولاً نتیجه مشکل عقب‌رفتگی چانه است.
چگونه عقب رفتگی فک را درمان کنیم؟
نحوه رفع عقب‌رفتگی چانه بسته به درجه بیماری و سن بیمار متفاوت است. متخصص ارتودنسی و جراح فک و صورت باید یک ارزیابی از جمله اشعه ایکس را برای تعیین مناسب ترین درمان برای رتروگناتیسم انجام دهند.
درمان عقب رفتگی فک برای بزرگسالان
درمان عقب رفتگی فک در بزرگسالان دشوارتر از کودکان است. در اکثر موارد روند درمانی شامل جراحی است، همانطور که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.
جراحی رتروگناتیزم
جراحی رتروگناتیزم اندازه و موقعیت فک بالا و پایین را به منظور بازیابی هارمونی صورت و بازیابی عملکرد استخوان صورت اصلاح می کند.
جراحی رتروگناتیزم دو فک بالا: جراح فک پایین و بالا را جراحی می کند.
جراحی رتروگناتیزم : جراح فقط فک بالا یا پایین را جراحی می کند.
در بسیاری از موارد، جراحی رتروگناتیزم باید همراه با درمان ارتودنسی انجام شود تا این روند تکمیل شود.
چگونه فک عقب رفته را بدون جراحی ترمیم کنیم؟
اگرچه در بزرگسالان نمی توان عقب رفتگی فک را بدون جراحی ترمیم کرد، اما مواردی از اوربایت وجود دارد که با ارتودنسی قابل درمان است. باید به این نکته تأکید شود که درمان‌های غیرجراحی در بزرگسالان مکمل جراحی رتروگناتیزم برای درمان مال اکلوژن رتروگناتیزم فک پایین است.
پرکننده های صورت در رتروگناتیسم جزئی
یکی از درمان‌های صرفاً زیبایی برای عقب‌رفتن فک، تزریق اسید هیالورونیک به چانه است. اگرچه این روش ناهنجاری‌های استخوانی صورت را حل نمی‌کند، اما مشکلات زیبایی را تا حدودی درمان می کند. ارتودنسی می تواند به عنوان ادامه جراحی رتروگناتیزم برای اصلاح بی نظمی های دندانی ناشی از عقب رفتگی فک مورد استفاده قرار گیرد.
علاوه بر این، آتل های پیشرونده فک پایین نیز وجود دارد که موقعیت فک بیمار را در هنگام خواب چند میلی متر جلو می برد. این آتل ها عبور هوا از مجاری تنفسی را تسهیل می کنند و مشکلات خروپف یا آپنه خواب خفیف تا متوسط را حل می کنند. با این حال، اسپلینت های پیشروی فک پایین تنها یک راه حل موقت در موارد خاص هستند، نه یک روش اصلاحی.
درمان عقب رفتگی فک در نوزادان
تشخیص فک غقب رفته در نوزادان برای انجام درمان موثر با ارتودنسی و بدون جراحی بسیار مهم است. مرحله رشد زمان کلیدی برای مداخله و اصلاح رشد استخوان برای درمان فک عقب رفته در نوزادان است. هنگامی که مرحله رشد به پایان می رسد، تغییر ساختار استخوان فک برای درمان رتروگناتیزم فک پایین امکان پذیر نخواهد بود و باید از جراحی استفاده شود.
سوالات متداول در مورد عقب رفتن فک یا رتروگناتیزم
آیا من رتروگناتیزم دارم؟
برای اینکه بفهمید رتروگناتیزم دارید یا نه، باید به هم‌ترازی دندان‌های بالا و پایین و همچنین هماهنگی صورت‌تان نگاه کنید. اگر قوس بالایی نسبت به قوس پایینی بیرون زدگی داشته باشد، چانه به طور محسوسی جمع شده و مشکلاتی در بلع، گفتار یا تنفس وجود دارید، احتمالا شما عقب‌رفتگی فک دارید. با این حال، مراجعه به یک متخصص همیشه بهترین تشخیص است و پزشک بهترین راه حل ا به شما پیشنهاد خواد داد.
آیا رتروگناتیسم در نوزادان از بین می رود؟
در برخی موارد، عقب نشینی فک در نوزادان در روزهای اول زندگی خود به خود از بین می رود، اگرچه موارد دیگری نیز وجود دارد که در آنها به خودی خود برطرف نمی شود و ممکن است باعث ناراحتی شود. در بیشتر موارد توصیه می شود برای معاینه با یک متخصص اطفال مشورت کنید.
آیا ارتباط مستقیمی بین رتروگناتیزم و فک پایین وجود دارد؟
رتروگناتیزم و فک پایین رابطه علت و معلولی دارند، مکیدن طولانی‌مدت یک بطری می‌تواند مانع رشد فک پایین و ایجاد مشکلات عقب‌رفتگی فک شود.
آیا می توان رتروگناتیسم را در نوزادان دوره شیردهی شیردهی درمان کرد؟
روش های مختلفی برای بهبود رتروگناتیزم در نوزادان با وضعیت شیردهی وجود دارد. شیر دادن به صورت رو به بالا در حالی که کودک رو به پایین است و باعث می شود سرش به سمت عقب خم شود، فک عقب رفته را بهبود می بخشد. گزینه دیگر فشار دادن سینه با انگشت اشاره و شست است تا مکیدن نوزاد را تسهیل کند، زیرا شیر با نیروی بیشتری خارج می شود.
