تبخال دهان توسط ویروس هرپس سیمپلکس ایجاد می شود. به صورت تاول یا زخم دردناک در اطراف دهان ظاهر می شود. در حالی که هیچ درمانی برای ویروس وجود ندارد، درمان هایی برای مدیریت علائم و کاهش مدت شیوع بیماری در دسترس هستند.
چگونه تبخال روی لثه بر مراقبت از دهان تأثیر می گذارد؟
احتمالاً با کلمه “تبخال” آشنا هستید، اما ممکن است ندانید که این اصطلاح کلی چگونه در سلامت دهان و دندان شما نقش دارد. در حالی که ممکن است در ابتدا اطلاع از ابتلا به عفونت تبخال نگران کننده باشد، اما این یک وضعیت قابل کنترل است که بسیاری از افراد آن را تجربه می کنن. HSV-1 از راه دهان منتقل می شود و باعث ایجاد تبخال لثه و دهان می شود. تبخال لثه می تواند آزاردهنده باشد، اما با کمک دندانپزشک می توان آن را کنترل کرد.
تبخال کلمه ای نیست که کسی بخواهد آن را بشنود زیرا درد و ناراحتی را به همراه دارد، اما تبخال دهان معمولاً به عنوان زخم های سرد یا تاول های تب شناخته می شود که اغلب ما به آن مبتلا می شویم. این ویروسی است که اکثر ما تا شصت سالگی حامل آن هستیم و 40 درصد از افراد شیوع آن را تجربه می کنند. این شیوع بیش از هر چیز دیگری آزاردهنده است.
اکثر مردم نمی دانند که بیش از 80 نوع مختلف ویروس تبخال شناخته شده وجود دارد اما دندانپزشکان و سایر متخصصان پزشکی میدانند که عامل اصلی ایجاد تبخال لثه به عنوان هرپس سیمپلکس نوع 1 شناخته میشود و هنگامی که ویروس وارد بدن شما شد، تا آخر عمر به فعالیت خود در بدن شما ادامه می دهد. با وجود اینکه اکثر ما این ویروس را داریم، باید بدانید که این ویروس معمولاً غیرفعال میماند، اما ممکن است گاهی شیوع پیدا کند که طی ۲ یا ۳ هفته از بین میرود.
ویروس تبخال لثه می تواند از طریق بریدگی های کوچک، خراش ها یا هر نوع آسیب پوستی و همچنین از طریق غشاهای مخاطی وارد بدن شما شود، بنابراین هنگام ابتلا به تبخال لثه بسیار اهمیت دارد که از تماس با دیگران خودداری کنید. به خاطر داشته باشید که برای جلوگیری از انتشار یا ابتلا به تبخال لثه، این قوانین ساده را دنبال کنید:
- عدم تماس پوستی با دیگران
- عدم اشتراک گذاری غذا، نوشیدنی یا ظروف آشپزخانه
- عدم استفاده مشترک از مسواک یا نخ دندان
- عدم اشتراک حوله
- از تماس نزدیک با نوزادان خودداری کنید
- از تماس نزدیک با افرادی که تحت هر نوع درمان پزشکی هستند که بدن آنها را آسیب پذیر می کند، خودداری کنید.
تبخال دهانی چیست؟
تبخال دهانی یکی از شایعترین عفونتهای ویروسی مخاط دهان و لثه است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ (HSV-1) ایجاد میشود. این ویروس از خانوادهی Herpesviridae است و توانایی خاصی در پنهان ماندن در بدن دارد. پس از ورود اولیه به بدن، ویروس در سلولهای عصبی (بهویژه گانگلیون سهقلو) باقی میماند و ممکن است در زمانهای خاصی مانند ضعف سیستم ایمنی، استرس، تب، یا قرار گرفتن طولانیمدت در معرض نور خورشید دوباره فعال شود.
در مرحلهی فعال، ویروس باعث بروز تاولهای دردناک روی لثه، لب، یا اطراف دهان میشود که بهصورت گروهی ظاهر میشوند و پس از چند روز میترکند و زخمهای سطحی ایجاد میکنند. این زخمها معمولاً بدون درمان خاص در طی ۷ تا ۱۰ روز بهبود مییابند، اما در برخی موارد ممکن است عفونت گستردهتر و همراه با تب و التهاب لثه باشد که نیاز به مداخله تخصصی دارد.
عفونت تبخال لثه
راه های مختلفی برای دریافت HSV-1 وجود دارد. اکثر افرادی که مبتلا به تبخال لثه می شوند در دوران کودکی از طریق تماس نزدیک با اعضای خانواده که به آن مبتلا هستند، به آن مبتلا شده اند. حتی اگر علائم HSV-1 را نشان ندهید، این ویروس میتواند از طریق تماس عادی مانند لمس پوست منتقل کند. در واقع، بسیاری از افرادی که تبخال دهانی را منتشر می کنند، حتی از ابتلای خود به تبخال آگاهی ندارند.
در حالی که تماس پوستی با اعضای خانواده رایج ترین راه آلوده شدن کودکان است، اما می تواند به روش های مختلفی منتقل شود. به عنوان مثال، یک کودک می تواند HSV-1 را در مدرسه از طریق مایعات بدن کودکان دیگر بگیرد. همانطور که کودکان رشد می کنند، می توانند آن را در نوجوانی یا جوانی به دست آورند. این ممکن است پس از بوسیدن یک فرد مبتلا یا به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی دریافت کند.
تبخال لثه در کودکان و نوزادان
تبخال لثه در کودکان و نوزادان معمولاً در اثر عفونت اولیه با ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ (HSV-1) ایجاد میشود. این نوع عفونت اغلب زمانی بروز میکند که سیستم ایمنی کودک هنوز بهطور کامل رشد نکرده و در تماس با فرد آلوده (مثلاً بوسه از والدین یا استفاده از قاشق مشترک) ویروس منتقل میشود.
در این مرحله، تبخال میتواند باعث التهاب و قرمزی لثه، تب، بیاشتهایی، تحریکپذیری، و زخمهای کوچک پر از مایع روی لثه یا زبان شود. کودکان گاهی از درد هنگام خوردن یا مسواک زدن شکایت میکنند، و در موارد شدید، ممکن است لثه دچار خونریزی یا تورم شود. درمان این نوع تبخال معمولاً شامل کنترل درد، مصرف مایعات خنک، و در صورت لزوم داروهای ضدویروسی است. اما مهمترین نکته، پرهیز از لمس یا فشار دادن زخمها و جلوگیری از انتقال ویروس به دیگران است.
در کلینیک دکتر حامد رحیمی در قم، بررسی تبخال در نوزادان و کودکان با دقت ویژه انجام میشود. گاهی تشخیص آن از سایر زخمهای دهانی نیازمند معاینه تخصصی است، زیرا در کودکان علائم میتواند مشابه آفت یا عفونت قارچی باشد. در صورت مشاهده تبخال یا زخمهای مکرر دهانی در کودک، بهتر است هرچه سریعتر به متخصص بیماریهای دهان و لثه مراجعه شود تا از گسترش عفونت جلوگیری گردد.
در صورت بروز تبخال دهانی در نوزاد یا کودک، خوددرمانی ممکن است منجر به گسترش ویروس شود. برای بررسی تخصصی و درمان مطمئن، با کلینیک دکتر رحیمی تماس بگیرید.
تفاوت آفت و تبخال دهان
| ویژگیها | آفت دهان (Canker Sore) | تبخال دهان (Cold Sore) |
|---|---|---|
| عامل ایجادکننده | معمولاً ناشی از استرس، ضعف سیستم ایمنی، حساسیت غذایی یا آسیب مکانیکی به بافت دهان است. | ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ (HSV-1) میباشد. |
| محل بروز | داخل دهان: روی لثه، زبان، گونهها یا داخل لبها ظاهر میشود. | خارج دهان: روی لب، اطراف دهان یا گاهی روی بینی و چانه. |
| ظاهر زخم | زخم کوچک سفید یا زرد با حاشیه قرمز، بدون تاول. | تاولهای ریز پر از مایع که ترکیده و پوستهدار میشوند. |
| درد و حساسیت | معمولاً دردناک است، اما واگیردار نیست. | دردناک و بسیار مسری است. تماس مستقیم میتواند ویروس را منتقل کند. |
| مدت بهبودی | معمولاً طی ۷ تا ۱۰ روز خودبهخود بهبود مییابد. | حدود ۱۰ تا ۱۴ روز طول میکشد و ممکن است دوباره عود کند. |
| عوامل تشدیدکننده | استرس، خستگی، کمبود ویتامین B و آهن، و تحریک با غذاهای تند. | تب، نور آفتاب، استرس یا ضعف سیستم ایمنی میتوانند آن را فعال کنند. |
| درمانهای خانگی مؤثر | شستشو با آب نمک، ژل ضدالتهاب موضعی، دهانشویه آنتیسپتیک. | استفاده از پماد ضدویروس (مثل آسیکلوویر) و کمپرس سرد برای کاهش التهاب. |
| واگیردار بودن | ❌ خیر، آفت دهان مسری نیست. | ✅ بله، تبخال دهان از طریق تماس مستقیم منتقل میشود. |
| پیشگیری | تقویت سیستم ایمنی، رعایت بهداشت دهان، مصرف کافی ویتامینها. | پرهیز از تماس با تاول فعال، استفاده از کرم ضدآفتاب روی لبها. |
| زمان مراجعه به پزشک | اگر آفت بیش از دو هفته طول بکشد یا بهصورت مکرر عود کند. | اگر تبخال گسترده یا همراه با تب و ورم شدید باشد. |
نکته تخصصی از دکتر حامد رحیمی:
در ظاهر، آفت و تبخال ممکن است مشابه به نظر برسند، اما تفاوت آنها در محل بروز و عامل ایجادکننده بسیار مهم است. در صورت تکرار یا درد شدید، مراجعه به درمانگاه دندانپزشکی دکتر رحیمی در قم توصیه میشود تا نوع ضایعه بهدرستی تشخیص داده و درمان مناسب انتخاب شود.
علائم تبخال لثه چیست؟
تبخال لثه که در اصطلاح علمی به آن ژنژیواستوماتیت هرپتیک (Herpetic Gingivostomatitis) گفته میشود، یکی از شایعترین تظاهرات عفونت ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ (HSV-1) در ناحیه دهان است. این عارضه بیشتر در کودکان و نوجوانانی دیده میشود که برای نخستینبار به ویروس مبتلا شدهاند، اما در بزرگسالان نیز ممکن است هنگام فعال شدن مجدد ویروس بروز کند. در این وضعیت، ویروس باعث التهاب شدید در لثه و بافتهای دهانی میشود و مجموعهای از علائم دردناک و ناراحتکننده را ایجاد میکند. علائم رایج ژنژیواستوماتیت عبارتاند از:
- لثههای قرمز، متورم و حساس به لمس
- بروز تاولها و زخمهای کوچک روی لثه، لبها یا داخل دهان که پس از ترکیدن، دردناک میشوند
- گلودرد و دشواری در بلع
- بوی بد دهان (هالیتوزیس)
- افزایش ترشح بزاق و گاهی دشواری در خوردن یا صحبت کردن
- تورم غدد لنفاوی گردن
- تب و احساس ضعف عمومی بدن
در برخی بیماران، تبخال لثه با علائم عمومی مانند خستگی، درد عضلانی، تحریکپذیری، احساس سوزش یا سوزنسوزن شدن در ناحیه دهان و خارش قبل از ظهور تاولها همراه است. این علائم معمولاً بین ۲ تا ۱۲ روز طول میکشد، اما در کودکان خردسال ممکن است مدت بیشتری باقی بمانند. از سوی دیگر، عوامل متعددی میتوانند باعث فعال شدن مجدد ویروس در افرادی شوند که قبلاً به آن مبتلا شدهاند، از جمله:
- استرسهای شدید روحی یا جسمی
- تب یا بیماریهای عمومی بدن
- جراحی یا درمانهای دندانپزشکی طولانیمدت
- کمبود خواب یا خستگی شدید
- قرار گرفتن در معرض باد، سرما یا نور شدید آفتاب
- دوره قاعدگی در زنان
- تضعیف سیستم ایمنی (بهدلیل داروها یا بیماریها)
در زمان بروز تبخال، ممکن است لثهها متورم، قرمز و حساس شوند و حتی هنگام مسواک زدن خونریزی کنند. در برخی بیماران، ضایعات میتوانند به نواحی اطراف مانند لبها، گونهها، سقف دهان، چانه یا حتی گردن گسترش پیدا کنند. تشخیص تبخال دهان معمولاً توسط دندانپزشک یا متخصص بیماریهای دهان و لثه انجام میشود.
گاهی اوقات زخمهای دهانی ممکن است با آفت یا عفونت قارچی اشتباه گرفته شوند؛ بنابراین معاینه تخصصی برای تعیین دقیق علت ضروری است. اگر تبخال در زمان انجام درمانهای دندانپزشکی فعال شود، دندانپزشک معمولاً درمان را به تعویق نمیاندازد بلکه با تجویز داروهای ضدویروسی، کرم یا قرص مناسب، التهاب را کنترل میکند. در چنین شرایطی توصیه میشود داروها از ۲۴ ساعت پیش از انجام درمان شروع و تا ۴۸ ساعت پس از آن ادامه یابد تا از گسترش ویروس جلوگیری شود.
تشخیص تبخال لثه
دندانپزشک متخصص در قم لثه های شما را برای تشخیص HSV-1 یا وجود ژنژیووستوماتیت معاینه می کند. آنها معمولاً می توانند تبخال دهان را بدون آزمایش های خاص شناسایی کنند. با این حال، اگر دندانپزشک شما نگران است که ممکن است یک STD یا بیماری با علائم مشابه داشته باشید، آزمایش های تشخیصی ممکن است پیشنهاد شود. در این مورد، آنها ممکن است نمونه کوچکی از بافت را از زخم شما بگیرند و آن را برای بررسی انواع دیگر عفونت های ویروسی یا باکتریایی آزمایش کنند. اگر دندانپزشک شما مشکوک به سرطانی بودن زخم باشد، ممکن است بیوپسی انجام شود.
تبخال کودک شما باید در عرض ده روز بدون درمان از بین برود. در طول این مدت، دندانپزشک شما ممکن است استفاده یک عامل حساسیتزدای بدون نسخه را برای تسکین درد در حین بهبودی توصیه کند. همچنین ممکن است یک داروی ضد ویروسی برای کاهش علائم ظاهری برای شما تجویز کند. اجازه دهید بدون برداشتن خوب شود و برای تسکین سوزش از کمپرس یخ استفاده کنید.
تبخال لثه به عوامل زیادی بستگی دارد. برخی از کودکان ممکن است پس از شیوع تبخال هرگز علائمی را تجربه نکنند. در عین حال، عوامل استرس زا مانند قرار گرفتن در معرض دمای شدید، بیماری، سوء تغذیه، کم آبی، خستگی و جوش های پوستی می توانند باعث بروز مجدد علائم تبخال شوند.
حفظ یک رژیم غذایی مناسب برای بهداشت دهان و دندان، حتی در زمان بهبودی بسیار مهم است. اگر لثههای شما تحریک شده است، استفاده از مسواک نرم از بدتر شدن شرایط لثه جلوگیری میکند.
درمانهای خانگی و دارویی تبخال لثه (شامل پمادها و قرصها)
درمان تبخال لثه بر اساس شدت علائم، سن بیمار و وضعیت سیستم ایمنی انجام میشود. از آنجا که عامل اصلی آن ویروس هرپس سیمپلکس نوع یک (HSV-1) است، درمانها بیشتر به کنترل فعالیت ویروس و تسکین علائم محدود میشوند تا حذف کامل ویروس، زیرا این ویروس پس از ورود به بدن در سلولهای عصبی نهفته باقی میماند و ممکن است در دورههای مختلف دوباره فعال شود.
درمانهای دارویی تبخال لثه
درمان دارویی اصلی تبخال دهان و لثه استفاده از داروهای ضدویروس است. این داروها باعث مهار تکثیر ویروس و کوتاهتر شدن مدت بیماری میشوند. رایجترین آنها عبارتاند از:
- آسیکلوویر (Acyclovir): پرکاربردترین داروی ضدویروسی است که بهصورت قرص، پماد و سوسپانسیون خوراکی وجود دارد. مصرف آن در مراحل اولیه بروز تاول، بیشترین اثربخشی را دارد.
- والاسیکلوویر (Valacyclovir): جذب بالاتری نسبت به آسیکلوویر دارد و معمولاً برای بزرگسالان توصیه میشود. این دارو بهویژه در بیماران با تبخال مکرر تجویز میشود.
- فامسیکلوویر (Famciclovir): در برخی بیماران با عودهای مکرر تبخال دهان مفید است و میتواند دفعات بازگشت بیماری را کاهش دهد.
در مواردی که تبخال باعث درد شدید یا التهاب گسترده در لثهها میشود، مسکنها و ضدالتهابها مانند ایبوپروفن یا استامینوفن برای کاهش درد و تب تجویز میشوند. همچنین در صورت وجود زخمهای باز یا خطر عفونت ثانویه، دهانشویههای ضدعفونیکننده مانند کلرهگزیدین یا محلولهای نمکی میتوانند به بهبود سریعتر بافت کمک کنند. در بیماران دارای سیستم ایمنی ضعیف (مانند بیماران دیابتی یا افرادی که داروهای تضعیفکننده ایمنی مصرف میکنند)، ممکن است نیاز به درمان ضدویروسی طولانیمدت یا حتی تزریقی وجود داشته باشد.
پمادها و درمانهای موضعی تبخال لثه
پمادهای ضدویروسی مانند Acyclovir 5% و Penciclovir 1% مستقیماً روی ضایعات استفاده میشوند و در مراحل ابتدایی بروز تاول میتوانند زمان بهبود را کاهش دهند. برای تسکین درد و سوزش نیز گاهی از ژلهای بیحسکننده موضعی حاوی لیدوکائین یا بنزوکائین استفاده میشود. این ژلها نباید روی زخم باز استفاده شوند و باید با تجویز پزشک باشند.
درمانهای خانگی تبخال لثه
در کنار درمان دارویی، مراقبتهای خانگی نقش مهمی در کاهش علائم و تسریع ترمیم بافت لثه دارند. برخی از روشهای مؤثر عبارتاند از:
- استفاده از کمپرس سرد یا یخ برای کاهش التهاب و سوزش موضعی.
- غرغره آب نمک ولرم برای پاکسازی محیط دهان و جلوگیری از عفونت ثانویه.
- مصرف مایعات فراوان، بهویژه آب و مایعات خنک، برای حفظ رطوبت بدن و جلوگیری از خشکی دهان.
- پرهیز از مصرف غذاهای تند، اسیدی، یا شور که باعث تحریک زخمها میشوند.
- استفاده از رژیم غذایی غنی از ویتامین C، B12 و روی (Zinc) که در تقویت سیستم ایمنی و ترمیم بافت مؤثرند.
- رعایت بهداشت دهان با استفاده از مسواک نرم و خمیردندان ملایم بدون سدیم لوریل سولفات.
درمانهای حمایتی و مراقبتهای تکمیلی تبخال لثه
در بیماران با تبخالهای مکرر، پزشک ممکن است درمانهای پیشگیرانه دورهای با داروهای ضدویروس را پیشنهاد کند، بهویژه در زمانهایی که احتمال عود بیماری بالاست (مانند استرس شدید، تب، یا تماس با نور شدید خورشید).
در برخی موارد، استفاده از کرمهای ترمیمکننده و مرطوبکننده لب برای جلوگیری از ترک و زخمهای مجدد مفید است.
علاوه بر این، مدیریت استرس، خواب کافی و تغذیه مناسب در کنترل فعالسازی مجدد ویروس نقش کلیدی دارند.
بهطور کلی، درمان تبخال لثه ترکیبی از اقدامات دارویی، مراقبتهای خانگی و تقویت سیستم ایمنی بدن است. مراجعه به پزشک متخصص برای تشخیص دقیق و انتخاب بهترین درمان اهمیت بالایی دارد، زیرا در برخی موارد تبخال دهانی ممکن است با بیماریهای مشابه مانند آفت یا عفونتهای قارچی اشتباه گرفته شود و درمان نادرست روند بهبود را بهتعویق اندازد.
پیشگیری از بازگشت تبخال دهان
بازگشت یا عود تبخال دهان یکی از مشکلات رایج در بیماران مبتلا به ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ (HSV-1) است. پس از ابتلا، ویروس برای همیشه در سلولهای عصبی باقی میماند و هرگاه شرایط مناسب فراهم شود، مجدداً فعال میگردد. هدف اصلی در پیشگیری، کنترل عوامل محرک و تقویت سیستم ایمنی است تا ویروس در حالت نهفته باقی بماند. از مهمترین راهکارهای پیشگیری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
تقویت سیستم ایمنی بدن: تغذیه سالم، مصرف میوه و سبزیجات تازه، و دریافت کافی ویتامینهای A، C، E و گروه B میتواند از عود مجدد تبخال جلوگیری کند.
مدیریت استرس: استرس یکی از عوامل اصلی فعالسازی ویروس است. انجام فعالیتهایی مانند مدیتیشن، پیادهروی، و خواب کافی به کاهش دفعات تبخال کمک میکند.
محافظت در برابر نور آفتاب: اشعه فرابنفش (UV) میتواند ویروس را تحریک کند. استفاده از کرم ضدآفتاب لب و صورت در محیط بیرون بسیار مؤثر است.
پرهیز از تماس مستقیم با ضایعات فعال: در دورهای که تبخال فعال است، تماس مستقیم یا استفاده از وسایل شخصی مشترک (مثل لیوان، حوله یا رژ لب) باید اجتناب شود.
درمان دارویی پیشگیرانه: در افرادی که تبخال مکرر دارند، پزشک ممکن است دوز پایین داروهای ضدویروسی مانند آسیکلوویر یا والاسیکلوویر را بهصورت دورهای تجویز کند تا احتمال بازگشت کاهش یابد.
مراقبت از سلامت دهان و دندان: رعایت بهداشت دهان، جرمگیری منظم و مراجعه دورهای به دندانپزشک میتواند از تحریک لثه و بروز تبخال جلوگیری کند.
پیشگیری مؤثر نیازمند شناخت دقیق عوامل محرک فردی است. برخی بیماران در زمان تب، برخی پس از درمانهای دندانپزشکی، و برخی هنگام کمخوابی دچار عود میشوند. شناسایی این الگوها و پیشگیری هدفمند، کلید کنترل کامل تبخال دهان است.
سوالات متداول تبخال لثه و دهان
با رعایت بهداشت دهان و دندان، مسواک و نخ دندان منظم، ترک سیگار و انجام معاینات دورهای دندانپزشکی، میتوان از پیشرفت بیماری لثه جلوگیری کرد.
بله، کودکان ممکن است از دیگران به تبخال دهان مبتلا شوند. همچنین در صورت رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان، در معرض بیماری لثه نیز قرار دارند.
خیر، در صورت فعال بودن تبخال دهان بهتر است ویزیتهای غیراورژانسی به تعویق بیفتد تا از انتشار ویروس جلوگیری شود.
برفک دهان و بیماری لثه دو بیماری متفاوت هستند. برفک دهان یک عفونت قارچی است، در حالی که بیماری لثه ناشی از عفونت باکتریایی است.
اما هر دو میتوانند عوامل خطر مشترک مانند سیستم ایمنی ضعیف یا بهداشت ضعیف دهان داشته باشند. وجود برفک دهان ممکن است نشاندهنده عدم تعادل در میکروبیوم دهان باشد که محیط را برای رشد باکتریهای مضر مساعدتر میکند.
حداقل سالی یک بار برای معاینه و جرمگیری حرفهای.
افراد دارای عوامل خطر (سیگار، دیابت، سابقه بیماری لثه، ضعف سیستم ایمنی) بهتر است هر ۶ ماه یکبار ویزیت شوند.
بله، برخی روشهای طبیعی میتوانند به بهبود علائم کمک کنند:
برای برفک دهان:
شستشو با آب نمک گرم
مصرف ماست پروبیوتیک بدون قند
روغنکشی با روغن نارگیل
برای بیماری لثه:
شستشو با آب نمک
استفاده از روغن درخت چای رقیقشده (بدون بلع)
ماساژ لثه با ژل آلوئهورا
🔹 توجه: این درمانها مکمل مراقبت دندانپزشکی هستند و جایگزین درمان تخصصی نمیشوند.
بله، برفک دهان در نوزادان و کودکان نوپا شایع است. همچنین در صورت بهداشت ضعیف دهان یا مصرف زیاد قند، احتمال ابتلا به بیماری لثه نیز وجود دارد. آموزش عادات درست مسواکزدن از دوران کودکی بسیار مهم است.
سیگار باعث کاهش بزاق، تضعیف سیستم ایمنی و تغییر فلور طبیعی دهان میشود.
در نتیجه:
خطر برفک دهان و بیماری لثه افزایش مییابد.
بهبودی زخمها کندتر صورت میگیرد.
درمانهای دندانپزشکی سختتر و طولانیتر میشوند.
✅ ترک سیگار یکی از مؤثرترین اقدامات برای حفظ سلامت دهان و دندان است.
بله، تبخال دهان بسیار مسری است. ویروس از طریق تماس مستقیم با تاولها یا ترشحات آلوده (مانند بوسیدن یا استفاده از وسایل مشترک) منتقل میشود، حتی پیش از بروز زخمهای واضح.
پمادهای ضدویروسی مانند آسیکلوویر (Acyclovir 5%) و پنسیکلوویر (Penciclovir 1%) مؤثرترین درمانهای موضعی هستند. در صورت شروع مصرف در مراحل اولیه، مدت بیماری کاهش مییابد.
در کودکان خردسال، بهویژه زیر دو سال، تبخال میتواند با تب بالا، بیاشتهایی و التهاب شدید لثه همراه باشد. در صورت بروز این علائم باید فوراً به پزشک مراجعه شود تا از کمآبی بدن و گسترش عفونت جلوگیری گردد.
برای پیشگیری از بازگشت تبخال باید سیستم ایمنی را تقویت، استرس را کنترل و تماس با محرکها مانند نور آفتاب را محدود کرد. مصرف داروهای ضدویروسی پیشگیرانه نیز در موارد خاص توصیه میشود.
بله، استرس یکی از عوامل شناختهشدهی فعالسازی مجدد ویروس HSV-1 است. هنگام فشارهای عصبی، سطح هورمون کورتیزول افزایش مییابد و سیستم ایمنی تضعیف میشود، که این امر میتواند باعث بروز تبخال جدید شود.
